سیستم تصویر UTM

سلام دوست من

اول یه مقدمه ای براتون میارم و بعد توضیحات رو کامل میکنم:

نقشه چیست؟

نقشه عبارتست از تصویر قائم عوارض سطح زمین است بر روی یک سطح دو بعدی که کلیه عوارض زمین به طور یکسان در آن کوچک شده باشند.که به این نسبت کوچک شدن مقیاس گفته میشود.

نقشه های توپوگرافی کاملترین نوع نقشه می باشند.این نقشه ها دارای یک مبنای مسطحاتی و یک سیستم تصویر می باشند.که بحث ما مربوط سیستم تصویر و سیستم مختصات است.

می دانیم که زمین کروی است و تبدیل یک سطح کروی به یک سطح مستوی (صاف) ، بدون بریدگی و کشیدگی بخش هایی از آن امکان پذیر نیست .  مهمترین مسئله در مبحث سیستم های تصویر ، نحوه انتقال شبکه جغرافیایی از یک سطح کروی به روی یک سطح مستوی و افقی است. چون کره یک شکل قابل گسترش نیست ، پس برای به دست آوردن مدلی از آن در روی یک سطح مستوی ، ابتدا باید تصویر آن را روی یک شکل قابل گسترش مثل  مخروط ، استوانه یا صفحه مستوی منتقل نموده و سپس آنها را گسترش داد . همانطور که در شکل زیر میبینید کره زمین داخل یک استوانه احاطه شده است تا قابل گسترش شود:

برای این منظور  به طور فرضی از یک کره شفاف که مختصات روی آن ترسیم شده ، یا از یک کره سیمی استفاده میگردد (شکل بالا). در مرکز این کره لامپی روشن است و سایه مختصات روی سطح استوانه که مماس بر سطح این کره است منتقل میگردد. سپس استوانه مماس بر سطح این کره که سایه مختصات بر روی آن ترسیم شده است  قابل گسترش خواهد بود. هر چند عملا چنین کاری صورت نمیگیرد و تقریبا تمامی سیستم های تصویر از طریق یک سری روابط و محاسبات ریاضی ترسیم و تبدیل  میگردند.

UTM چیست؟

UTM یا Universal Transverse Mercator از نوع سیستم تصویر استوانه ای میباشد. از این سیستم برای تهیه نقشه های 84 درجه شمالی و 80 درجه جنوبی استفاده میگردد. در این سیستم 60 نصف النهار با فاصله 6 درجه در نظر گرفته میشود. (به شکل زیر دقت کنید)

اما سوالی که پیش میاید این است که این تقسیم بندی زمین چطور ایجاد میشود؟ با هر چرخش کره در داخل استوانه و مماس نمودن آن با یک نصف النهار ، یک قاچ (یا zone) تهیه میشود. (شکل زیر یک قاچ را نشان میدهد)

بنابراین برای کل جهان 60 قاچ 6 درجه ای تهیه میشود (معادل 360 درجه). هر قاچ نیز از مدار 80 درجه جنوبی تا 84 درجه شمالی به قطعات 8 درجه ای تقسیم شده است (هر قاچ به 20 قطعه تقسیم میشود) که آنها نیز با حروف الفبای لاتین از C تا X به غیر از حروف I و O  از جنوب به شمال نامگذاری شده است.

بدین ترتیب تمامی نقشه کره زمین به 1200 قطعه تقسیم شده است . هر یک از آن قطعات را یک منطقه شبکه بندی میگویند . هر منطقه شبکه بندی با یک عدد و یک حرف لاتین مشخص می شود . ابعاد این منطقه 6 در 8 درجه ( 600 تا 900 کیلومتر ) میباشد .به دلیل کوچک مقیاس بودن مناطق شبکه بندی شده ، آنها را مجددا به مربع های 100 کیلومتری تقسیم میکنند.

ایران بین طول های جغرافیایی ۴۴ تا ۶۳ شرقی واقع است و قاچ های آن ۳۸ تا ۴۱ میباشد .

منبع: kolaheh.persianblog.ir (با کمی دخل و تصرف)

موفق باشید.